Kemal ŞEN

Türkiye’nin Farklı İllerinde Yetiştirilen “Hayward” (Actinidia deliciosa Planch) Kivi Çeşidinin Serbest Aroma Bileşiklerinin Belirlenmesi

Bu çalışmada, ülkemizin farklı bölgelerinde yetiştirilen (Mersin, Ordu, Samsun ve Yalova) Hayward kivi çeşidinin serbest aroma bileşiklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Aroma maddelerinin ekstraksiyonu sıvı-sıvı ekstraksiyon yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Kivilerdeki aroma maddelerinin tanımlanmasında GC-MS, mikatarlarının hesaplanmasında ise GC-FID sistemleri kullanılmıştır. Ordu ve Samsun bölgelerinden temin edilen kivi örneklerinde 86 adet, Mersin bölgesinden temin edilen kivi örneğinde 80 adet ve Yalova bölgesinden temin edilen kivi örneğinde 72 adet serbest aroma bileşiği tanımlanmıştır. Samsun ve Ordu bölgelerinden temin edilen kivi örnekleri alkol, ester ve lakton bileşimi bakımından diğerlerine göre daha baskın karakterde olduğu tespit edilmiştir. Mersin ve Yalova bölgelerinden temin edilen kivi örneklerinin ise hem terpen hem de uçucu fenol bileşikleri bakımından diğer bölgelerden ayrıldığı tespit edilmiştir. Hem aroma bileşimleri hem de aroma profil analizleri bakımından değerlendirildiğinde, Ordu ve Samsun Bölgelerinden temin edilen kivi örneklerinin kalite bakımından diğer bölgelere göre daha iyi özelliklere sahip olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

kivi, farklı bölge, GC-MS-FID, serbest aroma

Determination of Free Aroma Compounds of "Hayward" (A. Deliciosa Planch) Kiwi Fruit Variety Grown in Different Regions of Turkey

Keywords:

kivi, farklı bölge, GC-MS-FID, serbest aroma,

PDF

___

Altuntaş, E., Cangi, R., Kaya, C., Dilmaç, M., Saraçoğlu, O., (2009) Hayward kivi çeşidinin hasat ve yeme olumu dönemlerindeki bazı fiziksel, mekanik ve kimyasal özelliklerinin belirlenmesi. III. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 293-301.
Amerine, M.A. Berg, H.W. Crues, W.V., (1972) The technology of winemaking. The AVI Publishing Campnay, Inc, Vesport, Connecticut.
Anonim, (1983) Gıda maddeleri muayene ve analiz yöntemleri kitabı. Tarım ve Orman ve Köy İşleri Bakanlığı Gıda İşleri Genel Müdürlüğü, Genel Yayın No:65, Özel Yayın No:62-105, Ankara, 796s.
Anonim, (2002) Tarımsal yapı (üretim, fiyat, değer) T.C. Başbakanlık DİE Yayın No: 2614. Ankara.
Aubert, C., Chanforan, C., (2007) Postharvest changes in physicochemical properties and volatile constituents of apricot (Prunus armeniaca L.). Characterization of 28 cultivars, J. Agric. Food Chem., 55, 3074-3082.
Azondalou, R., Darbellay, C., Luisier, J.L., Villettaz, J.C., Amado, R., (2003) Development of a model for quality assesment of tomatoes and apricots, Lebensm.-Wiss. U.- Tecnohol., 36, 223-233.
Blanch, G.P., Reglero, G., Herraiz, M., Tabera, J., (1991) A comparison of different extraction methods for the volatile components of grape juice, J. Chromatographic Sci., 29, 11-15.
Cangi, R., Karadeniz, T., (1999) Ordu’da değişik rakımlarda yetiştirilen hayward (actinidia deliciosa) kivi çeşidinde verim ve meyve özellikleri üzerine araştırmalar. Karadeniz Bölgesi Tarım Sempozyumu 4-5 Ocak 1999. Bildiriler. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi,Samsun. 425- 432 s.
Cemeroğlu, B., (1992) Meyve ve sebze işleme endüstrisinde temel analiz metodları. Biltav Yayıncılık, Ankara.
Chairote, G., Rodriguez, F., Crouzet, J., (1981) Characterization of additional volatile flavor components of apricot, J. Food Sci., 46, 1898-1906.
FAO,2021. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC.
Fanaro, G.B., Duarte, R.C., Santillo, A.G., Pinto E Silva, M.E.M., Purgatto, E., Villavicencio, A.L.C.H., (2012) Evaluation of γ-radiation on oolong tea odor volatiles. Radiation Physics and Chemistry, 81, 8, 1152-1156.
Gomez, E., Ledbetter, C.A., Hartsell, P.L., (1993) Volatile compounds in apricot, plum, and their ınterspecific hybrids, J. Agric. Food Chem., 41, 1669-1676.
Gomez, E., Ledbetter, C.A., (1997) Development of volatile compounds during fruit maturation: characterization of apricot and plum x apricot hybrids. J. Sci. Food Agric., 74, 541-546.
Guıchard, E., Souty, M., (1988) Comparison of the relative quantities of aroma compounds found in fresh apricot (Prunus armeniaca) from six varieties. Z. Lebensm. –Unters. –Forsch., 186, 301-307.
Günay, K., (2009) Ordu ekolojisinde yetiştirilen “hayward” (a. deliciosa planch) kivi çeşidinde önemli meyve kalite özelliklerinin rakım ve yöneye göre değişimi. (Yüksek Lisans Tezi), Ordu Üniv. Fen Bil. Enst., Ordu
Issanchou, S., Schlich, P., Guichard, E., (1989) Odour profiling of the components of apricot flavour. description by correspondence analysis. Sci. Aliments, 9, 351-370.
Jackson, R.S., (2000) Wine science. Acedemic Press, Elsevier Science, USA. (648)s.
Jordan, M.J., Margaria, C.A., Shaw, P.E., Kevin L. Goodner, K.L., (2002) Aroma active components in aqueous kiwi fruit essence and kiwi fruit puree by gc-ms and multidimensional GC/GC-O J. Agric. Food Chem., 50, 5386-5390.
Komes, D., Lovric, T., Kovacevic, G., Gajdos, K., Banavic, M., (2005) Trehalose improves flavour retention in dehydrated apricot puree. International J. Food Sci. Technol., 40, 425-435.
Lintas, C., Adorisio, S., Cappelloni, M., (1991) Composition and nutritional evaulation of kiwifruit grown in Italy. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, 19, 341-344.
Priser, C., Etievant, P.X., Niclaus, S., Brun, O., (1997) Representative champagne wine extract for gas chromatography olfactometry analysis. J. Agric. Food Chem., 45, 3511-3514.
Riu-Aumatell, M., Castellari, M., Lopez-Tamames, E., Galassi, S., Buxaderas, S., (2004) Characterization of volatile compounds of fruit juices and nectars by HS/SPME and GC/MS. Food Chem., 87, 627-637.
Riu-Aumatell, M., Lopez-Tamames, E., Buxaderas, S., (2005) Assessment of the volatile composition of juices of apricot, peach, and pear according to two pectolytic treatments. J. Agric. Food Chem., 53, 7837-7843.
Schneider, R., Baumes, R., Bayanove, C., Razungles, A., (1998) Volatile compounds ınvolved in the aroma of sweet fortified wines (vins doux naturels) from Grenache noir. J. Agric. Food. Chem. 46, 3230-3237.
Schneider, R., Razungles, A., Augier, C., Baumes, R., (2001) Monoterpenic and norisoprenoidic glycoconjugates of vitis vinifera l. cv. melon b. as precursors of odorants in muscadet wines. J. Chrom. A, 936, 145-157.
Tang, C.S., Jennings, G., (1967) Volatile components of apricot. J. Agric. Food Chem., 15, 24-28.
Tüik, (2021) https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Crop-Production-2020-33737.
Uslu, N. A., 2006. Kivide budama ve sürgün gelişiminin meyve kalitesi ve verim üzerine kantitatif ve kalitatif etkileri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı Doktora Tezi, Samsun.
Van Den Hool, H., Kratz, P.D., A., (1963) Generalization of the retention index system ıncluding linear temperature programmed gas-liquid partition chromatography. J. Chromatogr., 11, 463-471.