Şa'râvî'nin Müşkil Ayetlere Yaklaşımı

Kur’an-ı Kerim’in iki kapak arasında toplanması ve bir kitap olarak ümmetin elinde bulunmasından bu yana Kur’an’da birbirleri ile çelişkili gibi görünen müşkil ayetler İslam alimlerinin dikkatini çekmiştir. Bu konu hakkında yazılmış müellefatın sayısı bir hayli fazladır. Son dönem müfessirlerinden Muhammed Mütevelli eş-Şa’râvî de bu konuda müstakil bir eser yazmamış olsa da bir hayli hacimli olan tefsirinde bu konuya azami ölçüde yer vermiştir. O, diğer müelliflerden farklı olarak müşkil ayetleri uzlaştırmakla kalmamış, bunların arasında derin manalar, ince ayrımlar ve hatta i’caz olduğunu söylemiştir. Bu çalışma Şa’râvî’nin müşkil ayetlere olan yaklaşımını detaylı bir şekilde ortaya koymayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Tefsir, Şa'râvî, Müşkil, Ayet, İ'caz

Sha'râvî's approach to problematic verses

Since the Qur'an was collected between two covers and was in the hands of the ummah as a book, the complex verses in the Qur'an that seem to contradict each other have attracted the attention of Islamic scholars. The number of articles written on this subject is quite large. Even though Muhammed Mütevelli al-Sha'râvî, one of the last period commentators, did not write a separate work on this subject, he gave maximum place to this subject in his very voluminous commentary. Unlike other authors, he not only reconciled the problematic verses, but also said that there are deep meanings, fine distinctions and even i'jaz between them. This study aims to reveal in detail Sha'râvî's approach to muskil verses.

Keywords:

Tafsir, Sha'ra'vi, Muskil, Verse, I'jaz,

PDF

___

Abduh, Muhammed. Tefsîru cüz’i ’amme. Mısır: Şeriketu Musahameti Mısriyye, 1341. Abdulbasıt Muhammed Emin. el-İmam eş-Şa’râvî ve cuhûduhu fi’d-difa’i ’ani’l-İslâm. Dâru’l-Cumhûriyye, 2011.
Âlûsî, Şihâbüddîn Mahmud b. Abdullah el-Hüseynî. Ruhu’l-meânî fi tefsîri’l-Kur’âni’l-azîm ve’s-seb‘ü’l-mesâni. thk. Ali Abdülbârî Atıyye. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415.
Atıyye, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gâlib b. Abdurrahman b. Temmâm. el-Muharrerü’l-vecîz fî tefsîri’l-Kitâbi’l-Azîz. thk. Abdüsselam Abdüşşafi Muhammed. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1422.
Beydâvî, Nâsırüddîn Ebû Said Abdullah b. Ömer b. Muhammed eş-Şirâzî. Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t-te’vîl. thk. Muhammed Abdurrahman Maraşlı. Beyrut: Dâru İhyai’t-Turâsi’l-Arabi, 1418.
Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyin b. Ali b. Mûsâ. el-Kazâ ve’l-kader. thk. Muhammed b. Abdullah Âli Âmir. Riyad: Mektebetü’l-Übeykân, 1421.
Cessas, İmam Ebû Bekir Ahmet b. Ali er-Râzî. Ahkâmü’l-Kur’ân. thk. Muhammed es-Sadık el-Kamhâvî. Lübnan: Dâru İhyai’t-Turâsi’l-Arabi, 1412.
Ebu’l-Hasan Mukâtil b. Süleyman b. Beşîr el-Ezdî el-Belhî. Tefsîru Mukâtil b. Süleyman. thk. Abdullah Mahmud Şehhâte. Beyrut: Dâru İhyai’t-Turâs, 1423.
Ebu’l-Hasan Zeyd b. Ali b. Hüseyin b. Ali b. Ebî Tâlib. Garîbü’l-Kur’ân. thk. Muhammed Yusufüddin. Haydarabad, 1422.
Ferrâ, Ebû Zekeriyya Yahya b. Ziyad b. Abdullah b. Manzûr ed-Deylemî. Me’âni’l-Kur’ân li’l-Ferrâ. thk. Ahmed Yusuf Necati, Muhammed Ali Neccar. Mısır: Dâru’l-Mısriyye, 2010.
Hudayr, Abdulkerîm b. Abdullah b. Abdurrahman b. Şerhu mukaddimeti’t-tefsîri’n-nukâyah li’s-Suyûtî, ts. İbn Âşûr, Muhammed et-Tâhir b. Muhammed b. Muhammed b. et-Tahir et-Tûnusî. et-Tahrîr ve’t-tenvîr. Tunus: ed-Dâru’t-Tunusiyyetu li’n-Neşri, 1984.
İbn Hanbel, İmam Ahmed. Müsnedu’l-imâm Ahmed b. Hanbel. y.y.: Müessesetü’r-Risâle, 1421.
Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Ebîbekr b. Ferh el-Ensarî el-Hazrecî Şemsüddîn. el-Câmi‘u li ahkâmi’l-Kur’ân. thk. Ahmet Berdûnî, İbrahim Itfeyyiş. Kahire: Dâru’l-Kütübi’l-Mısriyye, 1384.
Mâtüridî, Muhammed b. Muhammed b. Mahmud Ebû Mansur. Te’vilâtu ehli’s-sünne. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1426.
Mâverdî, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Muhammed b. Habîb el-Basrî el-Bağdâdî. en-Nüketu ve’l-‘uyûn. thk. Seyyid b. Abdülmaksud b. Abdurrahîm. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
Mekkî, Ebû Muhammed b. Ebî Talib. el-Hidâye ilâ bulugi’n-nihaye fi ilmi’l-meâni’l-Kur’ân ve tefsîrihi ve ahkâmihi ve cümelin min fünûni ulûmih. thk. Şahid el-Bûşeyhî. y.y.: Mecmûatü Buhûsi’l-Kitâbi ve’s-Sünne, 1429. Sa‘lebî, Ahmed b. Muhammed b. İbrahim. el-Keşf ve’l-beyân ‘an tefsiri’l-Kur’ân. thk. İmam Ebû Muhammed b. ‘Âşûr. Beyrut: Dâru İhyai’t-Turâsi’l-Arabi, 1422.
Semerkandî, Ebu’l-Leys Nasr b. Muhammed b. Ahmed b. İbrahim. Bahru’l-ulûm, ts.
Suyûtî, Ebu’l-Fazl Celaleddin Abdurrahman b. Ebî Bekr. ed-Dürrü’l-mensûr. Beyrut: Dâru’l-Fikr, ts.
Şa’râvî, Muhammed Mütevelli. Mu’cizetü’l-Kur’ân. 2 Cilt. Mısır: el-Kitâbü’l-Âlemî, 1414.
Şa’râvî, Muhammed Mütevelli. Tefsîru cüz’i ‘amme. Mısır: Dâru’r-Râye, 1429.
Şa’râvî, Muhammed Mütevelli. Tefsîru’ş-Şa’râvî. Mısır: Ahbâru’l-Yevm, 1991.
Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr. Câmi’ul-beyân ’an te’vîli âyi’l-Kur’ân. 24 Cilt. Mekke: Dâru’t-Terbiyeti ve’t-Turâs, ts.
Yahya b. Sellam b. Ebî Sa’lebe et-Teymî bi’l-Velâî. Tefsîru Yahyâ b. Sellam. thk. Hind Şelbî. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1425.
Yazır, Elmalılı Hamdi. Hak Dini Kur’ân Dili. 13 Cilt. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2. Basım, 2016.
Zemahşerî, Ebu’l-Kasım Mahmud b. Amr b. Ahmed Cârullah. el-Keşşâf an hakâiki gavamidi’t-tenzîl. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1431.