Feride KURUN, NUTULLAH ÖZDEMİR

Çarşamba ovası toprakalarının erozyona uğrama eğilimi üzerine etkili olan toprak bileşenlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma

Bu araştırma, Çarşamba Ovasında, bazı toprak bileşenleri ile strüktürel dayanıklılık ve erozyona duyarlılık ölçütleri arasındaki ilişkileri ortaya koymak amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla bölgeyi temsilen tarla tarımı yapılmakta olan alanlardan ve yüzeyden (0-20cm) 50 adet toprak örneği toplanmıştır. Toprakların kum, silt ve kil içeriği, organik madde kapsamı, değişebilir Ca+Mg içeriği ve katyon değişim kapasitesi değerleri ile dispersiyon oranı, erozyon oranı, toprak aşınım faktörü ve kil oranı değerleri arasında önemli ilişkiler elde edilmiştir. Yukarıda ifade edilen bileşenlerin aşınabilirlik üzerindeki doğrudan etkinlikleri kil> kum>silt>değişebilir sodyum>plastiklik indeksi>pH>katyon değişim kapasitesi>Ca+Mg ve organik madde şeklinde olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

toprak, erozyona duyarlılık, katyon değiştirme kapasitesi, dağılma, erozyon, organik madde, kum fraksiyonu, mil fraksiyonu, kil fraksiyonu, toprak organik materyali, kalsiyum, magnezyum, sodyum, istatistiksel analizler, Türkiye, Samsun

Effect of soil components on erodibility of the soils

The objective of this research was to investigate the relationships of soil components among some indices of structural stability and erodibility of the soils. For this purpose, 50 surface samples (0-20cm) were collected from arable lands, Çarşamba district at northern part of Turkey. Significant correlation coefficient were found among sand content, silt content, clay content, organic matter content, plastic index, Ca+Mg content, cation exchange capacity and dispersion ratio, erosion ratio, soil erodibility factor, clay ratio of the soils. At the end of the evaluation of the indices stated above, the components of the soil can be sorted as follows: clay content > sand content > silt content > sodium content > plastic index > cation exchange capacity > Ca+Mg > organic matter content.

Keywords: