Tülay Gümüşer

AN ANALYSIS OF DISAPPEARING TRADITIONAL TURKISH QUILTING: TİRE DISTRICT CASE

Quilting having existed from the Ottoman Empire to today’s modern Turkey has been an indispensable part of folk arts with its colour, motifs, technique and composition features. This traditional textile art of ours carrying traces of life styles of societies have lost its importance with the effect of different dynamics such as the technology that have changes in the 21st century and the change of social structure. In this article, quilting, one of our intangible cultural heritages, is dealt with from artistic perspective and the problems of the profession is discussed. The population of this study focusing on the change of quilting in these days is composed of 4 craftsmen going ahead with this profession in Tire district of the city of İzmir and the sampling of this study is composed of photographs shot from the quilts sewn by the craftsmen. In this study, the data obtained from the interviews made with craftsmen in Tire with an important potential in terms of traditional folk arts have been evaluated; the design and composition of quilts have been analysed over visual samples. At the end of the study, it is seen that there remain a few craftsmen performing quilting in the district and it is detected that the craftsmen are the last representatives of this profession because of the lack of apprentices to train.

Anahtar Kelimeler:

Cultural Heritage, Folk Art, Traditional Textiles, Tire District, Traditional Turkish Quilting, Quilting

KAYBOLMAYA YÜZ TUTMUŞ GELENEKSEL TÜRK YORGANCILIĞININ ANALİZİ: TİRE İLÇESİ ÖRNEĞİ

Osmanlı İmparatorluğu’ndan günümüz modern Türkiye’sine kadar varlığını sürdüren yorgancılık; renk, motif, yapım tekniği ve kompozisyon özellikleriyle halk sanatlarımızın vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Toplumların yaşam biçimlerinden izler taşıyan bu geleneksel tekstil sanatımız; 21. yüzyılda gelişen teknoloji ve sosyal yapının değişimi gibi farklı dinamiklerin etkisiyle eski önemini kaybetmiştir. Bu makalede; somut olmayan kültürel miraslarımızdan yorgancılık; sanatsal perspektiften ele alınmakta ve mesleğin sorunları tartışılmaktadır. Aynı zamanda, yorgancılığın günümüzdeki değişimini de mercek altına alan bu araştırmanın evrenini, İzmir ili Tire ilçesinde bu mesleği sürdüren 4 usta, örneklemini ise ustaların diktikleri yorganlardan çekilen fotoğraflar oluşturur. Araştırmada; geleneksel halk sanatları açısından önemli potansiyele sahip olan Tire’de, ustalarla yapılan mülakattan elde edilen veriler değerlendirilmiş; görsel örnekler üzerinden yorganların desen ve kompozisyon özellikleri analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda; ilçede yorgancılığı icra eden birkaç ustanın kaldığı görülmüş; yetiştirilecek çırak bulunamadığından dolayı ustaların bu mesleğin son temsilcileri oldukları tespit edilmiştir.

Keywords:

: Kültürel Miras, Halk Sanatı, Geleneksel Tekstiller, Tire İlçesi, Türk Yorgancılık Sanatı, Yorgan,

PDF

___

Al, Mehtap. (2005). Iğdır’da Yorgancılık. 2004 Yılında Türkiye’de Yaşayan Geleneksel Meslekler. Gazi Üniversitesi THB Merkezi Yayınları: Ankara
Altıntaş, K. Murat. (2016). Kaybolmaya Yüz Tutmuş Geleneksel Türk El Sanatlarının Karşı Karşıya Bulunduğu Ticari Sorunların Analizi. S: 77 157-182
Armağan, A, Munis. (1994a). Tire’nin Türkiye’deki Yeri. Türk Kültüründe Tire Diyanet Vakfı Yayınları: Ankara
Armağan, A, Munis. (2000). El Sanatları. Tire Rehberi. R.K. Ajans: İzmir
Duvarcı, Ayşe. (2007). Kaybolan Bir Kültür Yorgan ve Yorgancılık Halk Bilimsel Bir Yaklaşım. ICANAS, NO:2 Sayı:2 S.507-516
Eyüboğlu, İ. Zeki. (1991). Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü. S.763. Sosyal Yayınları: İstanbul
Kömürcü, Gülhan. (2005). Konya İli Yorgan İşçiliğinin Bugünkü Durumu. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, El Sanatları Eğitimi Anabilim Dalı. Dekoratif Ürünler ve Çiçek Eğitimi Bölümü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Özpulat, Füsun. (2010). Çeyiz Geleneğinde Yorgan. IV. Uluslararası Türk Kültür ve Sanatları Kongresi, Konya
Ülker, Necmi. (1985). Tire Müzesindeki İslami Kitabeler. III. Araştırma Sonuçları Toplantısı: Ankara