Mehmet ÖZELÇİ, Rafet ASLANTAŞ, Duygu ÖZELÇİ, Erdoğan ÇÖÇEN

‘Kabaaşı’ kayısı çeşidinin meyve gelişim sürecindeki fiziksel, kimyasal ve renk değişimlerinin belirlenmesi

Amaç: Ekonomik meyvecilik için kültürel uygulamaların ve hasadın doğru zamanda yapılması gerekir. Bu maksatla meyvelerin büyüme, gelişme ve olgunlaşma dönemlerindeki fiziksel ve kimyasal değişimlerin bilinmesi önem arz eder. Bu çalışmada Türkiye’nin kayısı üretim ve ihracatında önemli paya sahip Kabaaşı çeşidinde meyve gelişim dönemindeki fiziksel, kimyasal ve renk değişimlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Determination of physical, chemical and color changes of ‘Kabaaşı’ apricot cultivar during fruit development

Objective: For economic fruit growing, it is important to carry out cultural practices and harvest at the right time. For this purpose, To know the physical and chemical changes in the growth, development and ripening periods of the fruit species and varieties are important. This study was carried out to determine physical, chemical and color changes of Kabaaşı apricot cultivar, which has a significant share in Turkey's apricot production and export, in fruit development period.

Keywords:

Prunus armeniaca L. fruit quality, apricot, Kabaası, pomology,

PDF

___

Abacı, Z.T., & Asma B.M. (2010). Bazı Kayısı Çeşitlerinin Farklı Ekolojik Alanlardaki Biyolojik Özelliklerinin Analizi, Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi 3 (1), 165-168.
Altan, A. (1989). Laboratuvar Tekniği. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Ders Kitabı No:36, s. 172, Adana.
Anonim, (1992). TS 1466, Domates Salçası. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
Aslantaş, R. (2016). Bahçe Bitkilerinin Biyolojik ve Fizyolojik Esasları. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Ders Notu, Erzurum.
Aslantaş, R., Angın, İ., Karakurt, H., & Köse, M. (2010). Vegetative and pomological changes of sour-cherry as affected by sewage sludge application. Bulg. J. Agric. Sci.,16, 740-747.
Asma, B.M. (2007). Malatya: World’s Capital of Apricot Culture. Chronica horticulturae. 47:20-24.
Asma, B.M. (2011). Her Yönüyle Kayısı. Uyum Ajans Ankara.
Asma, B.M., & Şen M. (1999). Bazı yerli ve yabancı kayısı çeşitlerinin Van ekolojik koşullarındaki fenolojik, pomolojik ve morfolojik özellikleri. Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 760-763.
Bolat, İ., & Pırlak, L. (1998). Erzurum koşullarında yetiştirilen Kütahya vişne çeşidinde bazı biyolojik özelliklerin ve meyve gelişiminin incelenmesi, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 29 (1),1-11.
Bolat, İ., Sahin., M., Uslu, S., Demirtaş, M.N., Asma, B.M., & Pektekin, T. (2004). Hacıhaliloğlu ve Kabaaşı Kayısı Çeşitlerinde Derim Kriterlerinin ve Optimum Derim Zamanının Saptanması. TÜBİTAK TOGTAG/TARP- 2573-11, Şanlıurfa.
Bostan, S.Z., İslam, A., & Kurt, H. (1997). Mahalli elma çeşitlerinde bazı meyve özelliklerinin hasada kadar olan değişimi ve uygun hasat zamanının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu, 2-5 Eylül 1997, Yalova. Sayfa: 259-266.
Cemeroğlu, B. (1992). Meyve ve Sebze İşleme Endüstrisinde Temel Analiz Metotları. Biltav Yayınları, 380 s, Ankara.
Cemeroğlu, B. (2007). Gıda Analizleri. Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları No: 34, Ankara.
Çöçen, E., Canbay, A., Özelçi, M., Sarıtepe, Y., Bayındır, Y., & Özelçi, D. (2019). “Levent” kayısı çeşidinin döllenme biyolojisinin belirlenmesi. Uluslararası Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2 (2), 25-35.
Eşitken, A. (1992). Erzincan’da Yetiştirilen Hasanbey, Şalak, Şekerpare Kayısı Çeşitlerinin Gelişme Dönemlerinde Meyvede Meydana Gelen Fiziksel ve Kimyasal Değişimler ile Hasat Kriterlerinin Saptanması Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
FAO, (2020). BM Gıda ve Tarım Örgütü, http://www.fao.org/home/en/, (Erişim tarihi: 08.05.2020).
Femenia, A., Sánchez, E.S., Simal, S., & Rosselló, C. (1998). Developmental and ripening-related effects on the cell wall of apricot (Prunus armeniaca) fruit. Journal of the Science of Food and Agriculture, 77(4), 487-493.
Gülcan, R., Mısırlı, A., Eryüce, N., Sağlam, H., & Demir, T. (2001). Apricot production (in Turkish). TARP Press, Ankara.
Güleryüz, M., & Bolat, İ. (1997). Investigation on characteristics of apricot cultivars in Erzincan- Turkey, International Symposium on Apricot Culture, Veria-Makedonia, Greece.
Güleryüz, M., Ercişli, S., & Erkan, E. (2001). Erzincan ovasında yetiştirilen bazı elma çeşitlerinin meyve gelişimi dönemlerinde meydana gelen fiziksel ve kimyasal değişimler ile bunlar arasındaki ilişkiler. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 32 (1), 51-59.
Kan, T. (2005). Yöresel Olarak Yetiştirilen Kayısı Çeşitlerine Ait Meyvelerdeki Yapısal Değişimlerin İncelenmesi. İnönü Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Karaat, F.E., & Serçe S. (2019). Total phenolics, antioxidant capacities and pomological characteristics of 12 apricot cultivars grown in Turkey, ADYÜTAYAM Cilt 7, Sayı 1: 46-60.
Karaçalı, İ. (1990). Bahçe Ürünlerinin Muhafazası ve Pazarlanması. E.Ü.Z.F. Yay. No: 494. E. Ü. Basımevi, Bornova-İzmir.
Karlıdağ, H. (1998). Hekimhan (Malatya)'da Farklı Rakımlarda Yetiştirilen Bazı Kayısı Çeşitlerinde Meyvenin Fiziksel ve Kimyasal Özelliklerindeki Değişimin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 116 s.
Karlıdağ, H., & Bolat, İ. (2007a). Yüksek rakımda yetiştirilen Kabaaşı ve Şekerpare kayısı çeşitlerinde meyvenin fiziksel ve kimyasal özelliklerindeki değişimin incelenmesi, Türkiye 5 Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 776-781.
Karlıdağ, H., & Bolat, İ., (2007b). Farklı rakımlarda yetiştirilen bazı kayısı çeşitlerinin fiziksel ve kimyasal özelliklerindeki değişimin incelenmesi, Türkiye 5 Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 782-787.
Konica Minolta Precise color communication, (2007). Konica Minolta Pho Sensing Inc., Japan.
Köksal, A.İ., & Yılmaz., H. (1992). Bazı elma ve armut çeşitlerinin gelişme ve olgunlaşmaları sırasında fiziksel ve kimyasal değişimler. Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 16 : 669-686.
Nigam, V.N., & Sharma, S.D. (1987).Changes in the sugar content in developing apricot fruits cv, Newcastle (Prunus armeniaca L.). Hort. Abst., 58:10-6472.
Özelçi, M., Aslantaş, R., Özelçi, D., & Çöçen, E. (2021). ‘Hacıhaliloğlu’ kayısı çeşidinde meyve gelişimi sırasındaki fiziksel ve kimyasal değişimlerin belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri, 8(1), 58-65.
Öztürk, K., Konak, R., Çelik, Öztürk, B., Yanar, M., & Didin, M. (2006). Hacıhaliloğlu kayısı çeşidinin kükürtlenme ve çiftçi şartlarında depolama kriterlerinin belirlenmesi. Proje sonuç raporu. Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Malatya.
TUİK, (2020). Türkiye İstatistik Kurumu https://biruni.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: 08.05.2020).
Ünal, M.R. (2010). Kayısı Araştırma Raporu, Fırat Kalkınma Ajansı, Malatya.
Yağcı, A., & Bozkurt, A. (2020). Şaraplık üzüm çeşitlerinde tane ve salkım gelişiminin zamana bağlı olarak değişimi değişimi. Akademik Ziraat Dergisi, 9 (2), 201-212.
Yanar, M. (2016). Bazı Kayısı Çeşit Ve Genotiplerinin Fenolojik, Morfolojik, Pomolojik Ve Moleküler Karakterizasyonu, Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Hatay, 110 s.
Yılmaz, B., & Bostan, S.Z. (2018). Giresun koşullarında yetiştirilen 'Hayward' kivi çeşidinde meyve gelişim sürecinde fiziksel özelliklerin değişimi, Ordu Üniversitesi Bilim Teknik Dergisi, 8(2), 174-186.
Yılmaz, K. U. (2008). Bazı Yerli Kayısı Genotiplerinin Fenolojik, Morfolojik ve Pomolojik Özellikleri ile Genetik İlişkilerinin ve Kendine Uyuşmazlık Durumlarının Moleküler Yöntemlerle Belirlenmesi. Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Adana. 382