Yusuf KILIÇ, Hüsrem ÇELİK, Cemal YILMAZ

Turukkular (Çivi Yazılı Kaynaklar Işığında)

Mari ve Šemšāra Arşiv vesikaları M.Ö. 2. binyıl Mezopotamya’sının Asur ve Babil gibi güçlü devletlerinin yanı sıra, söz konusu devletlerin siyasi ve sosyal ilişkiler kurdukları çevredeki küçük topluluklar hakkında da önemli bilgiler vermektedir. İşte sözü edilen ve merkezi devlet kurma aşamasına ulaşamamış olan topluluklardan birisi de Turukkular’dır. Yine adı geçen çivi yazılı vesikalar Turukkuların M.Ö. 19-13. yüzyıllar arasında modern Musul, Erbil ve Kerkük şehirleri sahasında yaşadıklarını göstermektedir. Boy sistemine göre teşkilatlanmış ve konar-göçer hayat tarzına sahip olan Turukkuların diğer bir özelliği de savaşçı olmalarıdır. Bu özellikleri onların bölge siyasetinde önemli bir rol almalarını sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Turukkular

The Turukku Society (Under the light of Cuneiform Sources)

The archive documents of Mari and Šemšāra give valuable information not only about the powerful states of Mesopotamia, such as Assyria and Babylon, in the 2nd millennium B.C, but also about the small societies with whom they established political and social relations. One of the above mentioned societies that could not found a state is the Turukku society. The cuneiform documents show that the Turukku society lived between the 19th and 13th centuries in the area of modern Mosul, Erbil and Kirkuk cities. Organized in clan system and adapting a nomadic life style, the Turukku society was also a warrior society which enabled them to have a significant role in the region's politics.

Keywords:

Turukku Society Cuneiform Sources,

PDF

___

BAYRAM, Sadi, 1980, Kaynaklara Göre Güney-Doğu Anadolu’da Proto-Türk İzleri, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, Ankara
BEYER, D.- D. Charpin, 1990, “Le sceau de Zaziya, roi des Turukkéens,” MARI 6, Paris s. 625-628. BRYCE, Trevor, 2009, Handbook of The Peoples and Places of Ancient Western Asia, Routledge, New York ÇEÇEN, Salih ,2008, “Eskiçağda Türkler”, Eski Ön Asya Uygarlıklarından, Günümüze Anadolu’da Türk Varlığı, Genel Kurmay ATS, Ankara, s.104-108. DOSSİN, Greorges, “Archives royales de Mari”, Syria, 1952, s. 332-333. EDWARDS, I. E. S., 2008, The Cambridge Ancient History, History of The Middle East and The Aegean c. 1800-1380 BC., Vol. II, Part I, Cambridge University. Cambridge
EDWARDS, I. E. S., 2008, The Cambridge Ancient History, History of The Middle East and The Aegean c. 1380-1000 BC., Vol. II, Part II, Cambridge University, Cambridge GÜNBATTI, Cahit, 2007, Sumerler, Gutlar, Hattiler, Hurriler, Urartular Kökenleri, Tarihleri, Dilleri ve Kültürleri, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Genelkurmay Basımevi, Ankara HEİMPEL, Wolfgang, 2003, Letters to the King of Mari, Mesopotamian civilizations, Eisenbrauns Winona Lake, Indiana KARATAY, Osman, 2003, İran ile Turan (Hayali Milletler Çağında Avrasya ve Ortadoğu),
Karam Yayınları, Ankara
KILIÇ, Yusuf, “Çivi yazılı Belgelerde Subar/Subartular”, Türk Şöleni (Türk Kültürü Sempozyumu) Bildirileri Kitabı, Erzurum 2016, s. 667-679. KUPPER, J. R., “Northern Mesopotamia and Syria”, CAH, Vol. II, Part I, Cambridge University, Cambridge 1971, s.1-39. KUPPER, J.-R., 1987, Lettres royales du temps de Zimri-Lim, ARM 28, Paris
LEWY, Hildegard, “Assyria c. 2600-1816 B.C by the Late”, CAH, Vol. I, Part II, Cambridge University, Cambridge 1971, s. 729-769. MIEROOP, Marc Van De, 2014, Hammurabi, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul
MIEROOP, Marc Van De, 2007, A History of the Anicent Near East (ca. 3000-323), Blackwell Publishing, Oxford MOHAMMED, Ahmed Kozad, 2012, The beginnings of ancient Kurdistan (c. 2500- 1500 BC): a historical and cultural synthesis, Doctoral thesis, Faculty of the Humanities, Leiden SÜMER, Faruk, 1972, Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri-Boy Teşkilatı-Destanları, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara
TAŞ, İlknur – F. Selim Adalı, “Çivi Yazısı Geleneğinde Lullu Halkı” Kubaba Arkeoloji ve Sanat Dergisi, Aralık 2015, S. 24
WİLHEM, Herausgegeben von Gernot, 2001, Studien zu den Bogazköy-Texten, Akten des IV. Internationalen Kongresses für Hethitologie Würzburg 4-8 October 1999, Wiesbaden