ILO’NUN 190 SAYILI ŞİDDET VE TACİZ SÖZLEŞMESİ: KADIN İSTİHDAMINA ETKİLERİ

Dünya genelinde çalışma hayatının süregelen değişimleri içinde kadın ve erkek çalışanların karşılaştıkları eşitsizlikler ve ayrımcılıklar hala devam etmektedir. Özellikle temel insan hakları ihlalleri arasında tanımlanan şiddet ve taciz gerek özel alan gerekse iş yerlerinde istihdam üzerinde olumsuz etkileri olmaktadır. Şiddet ve taciz, çalışma hayatının bütün paydaşlarının birlikte çözmesi gereken temel sorunlardan biridir. Şiddet ve taciz ev içi ya da iş yerinde olsun özellikle cinsiyete dayalı ayrımcılık, toplumsal cinsiyet kalıp yargılar ve bakım sorumlulukları nedeniyle kadın istihdamını erkek çalışanlara göre daha fazla etkilemektedir. Uluslararası Çalışma Örgütü 100. Yılını kutladığı 2019 yılında, şiddet ve tacizi en geniş haliyle tanımlayan ve bütün paydaşların rol ve sorumluluk üstlendiği 190 sayılı “İş Yaşamında Şid¬det ve Tacizin Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi” ile şiddet ve tacizi odağına koyduğu ve bu özellikleriyle ilk sayılabilecek bir sözleşmeyi düzenleyerek kabul etti. Sözleşmenin amaç ve kapsamında, kayıtlı veya kayıt dışı, özel veya kamu, geçici ya da sürekli hatta staj yapan, bütün sektörlerde iş ve işle ilgili olan yerlerde yaşanan şiddet ve tacize karşı, çalışanlar ile diğer ilgili kişilerin korunmasını ve önlenmesine yönelik mekanizmaları açıklamaktadır. Bu çalışmamızda 190 sayılı Sözleşmenin konusu, kapsamı ve mekanizmalarına yer verilerek kadın istihdamı üzerindeki etkileri nedensellik ilişkileri ile ele alınmaktadır. Yine makale kapsamında, kadın istihdamını etkileyen ve çalışma hayatının temel sorunlarında olan toplumsal cinsiyet odaklı başlıklar ILO 190 Sözleşmesinin ilgili maddeleriyle birlikte değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

ILO 190 Sayılı Sözleşme, Şiddet ve Taciz, Kadın İstihdamı, Toplumsal Cinsiyet

ILO CONVENTION NO. 190 ON VIOLENCE AND HARASSMENT: IMPACTS ON WOMEN'S EMPLOYMENT

Inequalities and discriminations faced by male and female employees still continue in the ongoing changes in working life around the world. Violence and harassment, defined as violations of fundamental human rights in particular, have negative effects on employment, both in the private sphere and in the workplace. Violence and harassment is one of the main problems that all stakeholders of working life should solve together. Violence and harassment, whether at home or in the workplace, affects female employment more than male workers, especially due to gender-based discrimination, gender stereotypes and care responsibilities. In 2019, when the International Labour Organization celebrated its 100th anniversary, it focused on violence and harassment by accepting “the Convention on the Elimination of Violence and Harassment at Work Life" also known as the International Labour Organization Convention No. 190. Within the purpose and scope of the contract, it explains the mechanisms for the protection and prevention of employees and other related persons against violence and harassment experienced at workplaces across all sectors, whether registered or unregistered, private or public, temporary or permanent, even including internships. In this study, the effects of this Convention on women's employment were discussed with causality relations as well as the subject, scope and mechanisms of the Convention No. 190. Moreover, within the context of this paper, gender-focused topics that affect women's employment which are among the main problems of working life were evaluated together with the relevant articles of the International Labour Organization No. 190 Convention.

Keywords:

ILO Convention No.190, Violence and Harassment, Women, Gender,

PDF

___

Acar S., G., Tura D. N. (2008). Kadının Görünmeyen Emeği, İstanbul: Yordam Yayınları.
Aldan, A.ve Öztürk, S. (2019). “Kadın İşgücüne Katılımında Artışın Belirleyicileri: Kuşak Etkisinin Ayrıştırılması”, Çalışma Tebliği No: 19/05” MB., Şubat.
Aile Yapısı Araştırması (2016). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Aile-Yapisi-Arastirmasi-2016-21869, Erişme Tarihi: 11.02.2020.
Bakırcı, K. (2020). “Uluslararası Çalışma Örgütü’nün 190 sayılı Sözleşmesi ve 206 sayılı Tavsiye Kararı Işığında İş Yaşamında Şiddet, Taciz, Misilleme ve Ev İçi Şiddet”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi (TBB), 33 (151), 29-60.
Belet, H. N. (2013). Kriz Olgusunun Kadına Yönelik Algıya ve Kadın İşgücüne Etkisi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 1-28
(2020). Basic Principles of The Harmonization of Work and Family Life and Women’s Employment. (Eds. E. Nuroğlu ve C. Çatla) The Role of Women in Turkish Economy, 237-259. Peter Lang, Berlin.
(2021). “Ekonomide Kadının Görünmez Emeği ve Kadın İstihdamı”, Dünyada ve Türkiye'de Çalışma Hayatı, İstihdam ve İşsizlik içinde(Ed. M. Narin ve G. Dinçer), 211-240.Gazi Yayınevi, Ankara.
Berber Ağtaş, Ö. (2020). “Çalışma Yaşamında Şiddet ve Tacizin Sona Erdirilmesi ve 190 Sayılı ILO Şiddet ve Taciz Sözleşmesi”, ILO 100. Yıl Kitabı, Ed. A. Çelik, D. Beyazbulut, Z. Kandaz, DİSKAR, İstanbul, 132-144.
Çetinkaya, E., Yıldırımalp, S. (2012). “İnsana Yakışır İş’ Bağlamında Türkiye İşgücü Piyasasında Kadınların Durumu”, B i l g i ( 2 4 ) , Y a z / S u m me r , s. 1 5 3 - 1 7 2 .
Demirkaya, S., Güler, C. (2021). “Çalışma Yaşamında İşçinin Kişilik Haklarının Korunması Bağlamında ILO’nun 190 sayılı Şiddet ve Taciz Sözleşmesinin Değerlendirilmesi”, Çalışma ve Toplum, 4, s.2753-2796.
Dündar, Ö. (2021). “Kadına Yönelik Şiddete Sosyoekonomik Faktörlerin Etkisi: Teorik Bir Araştırma”, Cilt:1, Sayı:2, s. 154-164.
Ecevit, Y. (2015). “Feminist Sosyal Politika Bağlamında, Türkiye’de Çocuk Bakımı ve Eğitimine İki Paradigmadan Doğru Bakmak”, Toksöz, G. Ve Makal, A. (der.) Geçmişten Günümüze Türkiye’de Kadın Emeği içinde, Ankara: İmge Kitapevi, 185-221.
Gökmen, Ç., E. (2017). “Toplumsal Cinsiyet ve Zaman Yoksulluğu: Hane İçi Ücretli ve Ücretsiz Emek Sunumu”, Çalışma ve Toplum, 4, 1967-2000.
ILO(190) https://www.ilo.org/ankara/publications/WCMS_719975/lang--tr/index.htm Erişme Tarihi : 02.03.2022.
ILO(206),https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB:12100:0::NO::P12100_ILO_CODE:R206, Erişme Tarihi: 02.03.2022.
ILO (2007). ABC of Women Workers’ Rights and Gender Equality, Second Edition, International Labour Office, Geneva.
ILO (2019). The Global Commission on the Future of Work: Work for a Brighter Future, Geneva
ILO(2019a), “Çalışma Yaşamında Kadınlara Yönelik Şiddet ve Tacizle Mücadele El Kitabı”.Ankara.
İş Dünyası Aile İçi Şiddette Karşı Projesi Etki Araştırması Sonuçları, (2019). Sabancı Üniversitesi, Yazarlar: Mahmut Bayazıt, Melsa Ararat,Sevda Alkan, İstanbul Forumu
Kağıtçıbaşı Ç., Kansu, A. (1976). “Cinsiyet Rollerinin Sosyalleşmesi ve Aile Dinamiği, Kuşaklararası Bir Karşılaştırma”, Boğaziçi Üniversitesi Dergisi, 77, s.4-5.
Kılınç, Ş. N. (2015). “Kadın İstihdamını Belirleyen Küresel Eğilimler: Fırsatlar ve Zorluklar”, Emek ve Toplum, 4(9), 120-135.
Kılıç, D., Öztürk, S. (2014). “Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımı Önündeki Engeller ve Çözüm Yolları: Bir Ampirik Uygulama”, Amme İdaresi Dergisi 47 (1), 107-130.
Korkmaz, Ö. (2016). Kadınların İşgücüne Katılma Eğilimleri: Türkiye Örneği, TİSK AKADEMİ, II, 301-329, http://tisk.org.tr/wp-content/uploads/2016/10/eylul-akademi-2016.pdf. Erişim Tarihi: 03.02.2017.
İlkkaracan, İ., Kim, K., Kaya, T. (2015). Sosyal Bakım Hizmetlerine Kamu Yatırımlarının İstihdam, Toplumsal Cinsiyet ve Yoksulluğa Etkileri: Türkiye Örneği, İMAK Ofset, İstanbul.
Önder, N. (2013). “Türkiye’de Kadın İşgücünün Görünümü”, ÇSGB Çalışma Dünyası Dergisi, Sayı:1, Cilt:1, Temmuz-Eylül.
Öneş, U., Kızılırmak, B. ve Memiş, E. (2015). “Türkiye’de Yoksulluk ve Hane İçi İş Zamanı Dağılımı: Analiz ve Politika Önerileri”, Dedeoğlu, S. Ve Elveren, A. Y. (der.) 2000’ler Türkiye’sinde Sosyal Politika ve Toplumsal Cinsiyet içinde, 1. Baskı, Ankara: İmge Kitapevi Yayınları, 123-146.
Memiş, E., Kızılırmak, B. (2012). “İktisadi Analizde Zaman Çizelgelerinin Kullanılması: 2006 Türkiye Zaman Kullanım Anket Verisi Üzerine Bir Değerlendirme”, Mülkiye Dergisi, 36(4), 127-145.
Memiş, E., Öneş U. ve Kızılırmak, B. A. (2012a). “Kadınların Ev-Kadınlaştırılması: Ücretli ve Karşılıksız Emeğin Toplumsal Cinsiyet Temelli Bir Analizi”, Dedeoğlu, S. Ve Elveren, A. Y. (der.) Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın içinde, İstanbul: İletişim Yayınları, 159-182.
TÜİK (2014). Zaman Kullanım Araştırması, 2014-2015, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Zaman-Kullanim-Arastirmasi-2014-2015 18627, Erişim Tarihi: 11.12.2020
Toksöz, G. ve Memiş, E. (2018). İstihdamda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Haritalama ve İzleme Çalışması, CEİD, Ankara
Tüzkan, D. (2016). “Kadınların İşgücüne Yönelik ILO Sözleşmeleri ve Uygulanırlığı: Mevzuatlar Açısından Türkiye İtalya Karşılaştırması”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:12, s.313-324
https://www.ilo.org/gender/Informationresources/Publications/WCMS_814499/lang--tr/index.htm , Erişme Tarihi: 12.04.2021
World Bank, (2022). https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.CACT.FE.ZS Erişme Tarihi: 02.03.2022.
Vyas, L. (2022). “New normal” at work in a post-COVID world: work–life balance and labor markets”, Policy and Society, 2022, 41(1), 155–167.
WHO, (2002). World Report on Violence and Health. Geneva: http:// www5.who.int/violence_injury_prevention/download.cfm?id=0000000582, Erişim Tarihi: 07.10.2016
World Bank, (2003). Gender Equality and the Millenium Development Goals, Gender and Development Group World Bank, Washington.
World Economic Forum, Global Gender Gap Report 2014, Geneva, 2014.https://www.ilo.org/gender/Informationresources/Publications/WCMS_814499/lang--tr/index.htm , Erişme Tarihi: 06.02.2022.
https://sgkegitimlibakici.org/blog/detay/ANNLERE-VERiLECEK-MALi-DESTEK-MiKTARI-NE-KADARDIR-?bolum=anne, Erişme Tarihi: 08.02.2021.
http://www.keig.org/covid-19-krizi-ve-ev-ici-emege-etkileri/, Erişim Tarihi: 01.03.2021