Lale YILMAZ

ULUSLARARASI NEO-BİZANS AKIMI: İSTANBUL MİMARİSİNE ETKILERİ

Makalede Neo-Bizans biçemin ortaya çıkışı, uygulandığı ülkelerdeki ve İstanbul’daki yapılar değerlendirilmiştir. Neo-Bizans akımı, 19. yüzyılın ilk yarısında Avrupa’da ortaya çıkmıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda akımın, bazilika, kubbeli bazilika, haç planı, kubbe, tuğla-taş düzeni, sütun, sütun başlığı, mozaik gibi öğelerin uygulanmasıyla oluştuğu belirlenmiştir. Yapılan literatür araştırmasında Neo-Bizans’ın, Sırbistan, Bulgaristan, Fransa, Avusturya, İngiltere, ABD, Kanada’da geleneksel mimarlığa bağlı olarak uygulandığı belirlenmiştir. Uluslararası Neo-Bizans akımının hem sivil hem de dini yapılarda yerel özelliklerle biçimlendiği dikkat çekmektedir. Neo-Bizans akımı İstanbul’da incelendiğinde ise Fossatilerin Ayasofya’da inşa ettikleri hünkar mahfilinin, en erken örnek olduğu anlaşılmaktadır. Tipik bir örnek Alman Çeşmesi ise Kayser II. Wilhelm’in armağanı olarak At Meydanı’na yerleştirilmiştir. İstanbul’daki sivil mimari örnekleri ise Karaköy Palas, Maçka Palas ile Fener Rum Lisesi’dir. Sayılı örnekleri belirleyebildiğimiz İstanbul’da Neo-Bizans akımının yaygınlaşmadığı anlaşılmıştır. Avrupa’da ve Kuzey Amerika’da 20. yüzyılın başlarına kadar etkisi görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Neo-Bizans, Mimarlık, 19. yüzyıl, Akım

PDF

___

Batur, A. (1994). “Alman Çeşmesi”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Tarih Vakfı Yayınları, Cilt 1, ss. 208-209: İstanbulBullen, J. B. (2001). Byzantine Rediscovered, London: Phaidon.Doğan, S. (2011). Ayasofya ve Fossati Kardeşler (1847-1858), İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.Erdoğan, E. G. (1994). “Karaköy Palas”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Cilt 4, ss. 458, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, Lacchia, T. (1943). I Fossati Architetti del Sultano di Turchia, Roma: Edizioni del Giornale di Politica e di Letteratura.Roth, L. M. (2006). Mimarlığın Öyküsü, İstanbul: Kabalcı Yayınevi. Russell-Hitchcock, H. (1987). Architecture: Nineteenth and Twentieth Centuries, Yale University Press: Yale.Tanman, M. B. (1995). “Mahfil”, İslam Ansiklopedisi, İstanbul, TDV, Cilt: 27, ss. 331-333.İnternet KaynaklarıGörsel 6, http://etc.usf.edu/clipart/10800/10891/westminster_10891.htm, Erişim tarihi: 20.04.2017.Görsel 5a, https://lha.revues.org/366#tocto1n2, Erişim tarihi: 20.04.2017.Görsel 5b, https://lha.revues.org/docannexe/image/366/img-1.jpg, Erişim tarihi: 20.04.2017.