BİLİŞSEL KAYIPLARIMIZIN SEBEBİNİ ARAYIŞ: PSİKOLOJİK SERMAYE VE ÇALIŞMA HAYATI KALİTESİNİN BİLİŞSEL KAYIPLARA ETKİSİ

Bu çalışmada günümüz iş dünyasında önemli bir yer tutan ve hemen hemen her çalışanın farklı düzeylerde karşılaştığı bilişsel kayıplar üzerinde durulmuştur. Çalışmanın amacı bireysel bir faktör olan psikolojik sermaye ve örgütsel bir faktör olan çalışma hayatının kalitesinin bilişsel kayıplar üzerindeki etkilerini belirlemektir. Bilişsel kayıplar günümüzün karmaşık ve stres yüklü iş hayatı içerisinde önemli yer bir tutmaktadır. Bireyin normalde hatasız tamamlayabildiği basit görevlerde yaptığı zihinsel temelli hatalar olarak tanımlanabilen bilişsel kayıpların hem iş hayatında hem de özel hayatta ve genel olarak toplum düzeninde önemli sonuçları beraberinde getirdiği görülmektedir. Bu nedenle bilişsel kayıpların önlenebilmesi adına gerekli çalışmaların yapılması önemlidir. Bu çalışmanın evreni olarak hizmet sektörü içerisinde yoğun temposuna sahip ve riskli bir alanda faaliyet gösteren hemşireler seçilmiştir. Çalışmada hemşirelerin bilişsel kayıp düzeylerinin belirlenmesi ve bilişsel kayıplarına psikolojik sermayeleri ve çalışma hayatı kalitelerinin etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Anket yöntemiyle verilerin toplandığı bu çalışmada demografik bilgi formu yanında çalışmada yer alan kavramlara ilişkin öçekler kullanılmıştır. Çalışmanın amacına uygun olarak faktör analizi, korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Analizler sonucunda psikolojik sermaye ve çalışma hayatının kalitesinin artırılmasının, bilişsel kayıpları azalttığı belirlenmiştir. Ayrıca psikolojik sermaye alt boyutlarından dayanıklılığın ve çalışma hayatının kalitesi alt boyutlarından ait olma ihtiyacının karşılanmasının da bilişsel kayıpları azaltıcı yönde etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular ışığında, araştırmacı ve uygulayıcılar için öneriler geliştirilmiştir.

___

  • Abbasi, M., Zakerian, A., Mehri, A., Poursadeghiyan, M., Dinarvand, N., Akbarzadeh, A., & Ebrahimi, M. H. (2017). Investigation into effects of work-related quality of life and some related factors on cognitive failures among nurses. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, 23(3), 386-392.
  • Alessandri, G., Consiglio, C., Luthans, F., & Borgogni, L. (2018). Testing a dynamic model of the impact of psychological capital on work engagement and job performance. Career Development International, 23(1), 33-47.
  • Balaji, R. (2013). A study on quality of work life among employees, International Journal of Innovative Research in Science, Engineering and Technology, 2(2), 470-473.
  • Barutçugil, İsmet. (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayınları.
  • Broadbent, D. E., Cooper, P. J., Fitzgerald, P. & Parkes, K. R. (1982), The cognitive failures questionnaire (cfq) and its correlates, British Journal of Clinical Psychology, 21, 1-16.
  • Da Sılva Tımossı, L, Pedroso, B., De Francısco, A. C., & Pılattı L. A.(2008), Evaluation of quality of work life: an adaptation from the walton’s qwl model, In XIV Intenational Conference on Industrial Engineering and Operations Management, (13 to 16 October). Rio de Janeiro, Brazil.